Bilim ve Teknoloji Çalışmaları (BTÇ) literatüründe altyapı (infrastructures) çalışmaları, genellikle Susan Leigh Star ve Karen Ruhleder’ın (1996) “altyapı” terimini literatüre kazandırdığı öncü çalışmasına dayandırılır. Star ve Ruhleder bu çalışmalarında, terimin günlük kullanımdaki karşılığı olan “beton ve çelik gibi malzemelerden yapılan [statik] tesisat” (Carse, 2012) anlamına karşı çıkmış ve altyapıyı belli bir bağlamda kurulan dinamik ilişkilerin bütünü olarak kavramsallaştırmıştır (Karasti et al., 2016). Daha sonra söz konusu terim, doğa ya da bilgi üretimi gibi, çok sayıda sistemi içinde barından karmaşık ekolojileri betimlemek için kullanılmaya başlanmıştır (ör. nature as infrastructure, Carse, 2012; bilgi altyapıları Edwards et al. 2017). Altyapılar farklı bakış açılarıyla dört kategori altında incelenmiştir: inşa edilmiş (built) altyapılar, enformasyon (information) altyapıları, bilgi (knowledge) altyapıları ve siberaltyapılar (Slota & Ruhleder, 1996). Larkin (2013), altyapıların sadece siyasi boyutlarının değil aynı zamanda görsel, şiirsel, estetik boyutlarının oluşundan yola çıkarak, onları toplumların hayallerinin taşındığı ve duygusal olarak gerçekleştirildiği vasıtalar olarak görür. Altyapıların özelliklerinden biri görünmez olmalarıdır; bu yönden bakıldığında çöküş/bozulma (breakdown) anları altyapıları incelemek açısından önemlidir (Star, 1999).
Yazarlar: Selen Eren ve Kaya Akyüz
Anahtar Kelimeler: Enformasyon altyapıları; Bilgi altyapıları; Siberaltyapılar; Sosyo-teknik sistemler.
Kaynakça
Carse, A. (2012). Nature as infrastructure: Making and managing the Panama Canal watershed. Social Studies of Science, 42(4), 539-563. doi:10.1177/0306312712440166
Karasti, H., Millerand, F., Hine, C. M. ve Bowker G. C. “Knowledge infrastructures: part I”. Science & Technology Studies 29, no. 1. (2016): 2-12.
Larkin, B. (2013). The Politics and Poetics of Infrastructure. Annual Review of Anthropology, 42(1), 327-343. doi:10.1146/annurev-anthro-092412-155522
Slota, S. C. ve Bowker, G. C. (2017). How infrastructures matter. The handbook of science and technology studies, 529-554.
Star, S. L. ve Ruhleder, K. (1996). Steps Towards an Ecology of Infrastructure: Borderlands of design and access for large information spaces. Information Systems Research 7(1), 111-134. doi: https://doi.org/10.1287/isre.7.1.111
Star, S. L. (1999). The Ethnography of Infrastructure. American Behavioral Scientist, 43(3), 377-391. doi:10.1177/00027649921955326
Okumuş olduğunuz içeriği akademik çalışmalarınız için yararlı bulacağınızı umuyoruz. Bu içerikten araştırmalarınızda faydalanmanız durumunda APA formatında hazırlanmış aşağıdaki alıntılama örneğini kullanabilirsiniz. Lütfen alıntı yaparken erişim adresinin açık bir şekilde belirtildiğinden emin olunuz. Araştırmalarınızda başarılar dileriz.
Eren, S. ve Akyüz, K. (t.y.). Infrastructures: Altyapılar. iris: Kitle Kaynaklı Türkçe STS Ansiklopedisi (Kış 2020 Yayını) içinde. Erişim adresi (Erişim tarihi): https://irisansiklopedi.net/2020/01/22/infrastructures-altyapilar/.
iris 